Antologia poetów Gniezna |
Petr Bohdanovič o książce: „Skąd biorą się antologie? Zazwyczaj z potrzeby dokonania wyboru dzieł i nazwisk autorów lub z potrzeby dokumentowania stanu faktycznego. Antologia poetów gnieźnieńskich, którą oddajemy do rąk czytającej publiczności, nauczycielom języka polskiego i badaczom życia literackiego, jest pierwszym tego typu przedsięwzięciem wydawniczym w naszym mieście. Ukazuje ona stan faktyczny, ten personalny i jakościowy, ukazuję kondycję literacką Gniezna tu i teraz, a konkretnie pod koniec 2009 roku. Książka jest pokłosiem imprezy literackiej nazwanej przez organizatorów „Słowo-Tok”, czyli Gniezno – Miasto Poetów, która odbyła się 12 września na gnieźnieńskich ulicach, w gnieźnieńskich zaułkach oraz w sali widowiskowej Miejskiego Ośrodka Kultury. Żeby jednak zrozumieć obecny, związany z poezją, a szerzej z literaturą współczesną, gnieźnieński fenomen wydawniczy i redakcyjny, dziejący się, między innymi, za sprawą Wydawnictwa Gaudentinum (tomiki poezji), „Zeszytów Poetyckich” (niezwykle cenna inicjatywa Dawida Junga), bydgoskiej Galerii Autorskiej Jana Kaji i Jacka Solińskiego (wydawca kolejnych zbiorów wierszy Krzysztofa Grzechowiaka, Krzysztofa Kuczkowskiego, Sławka Kuczkowskiego i Krzysztofa Szymoniaka) oraz „Kuźni Literackiej” (otwarte forum osób czytających i dyskutujących o literaturze czy filozofii) – wpierw warto przypomnieć początki tego ruchu artystycznego, którego korzenie sięgają drugiej połowy lat 70. XX wieku. To wtedy właśnie powstała Grupa Literacka „Drzewo”, której pomysłodawcami byli gnieźnianie Krzysztof Kuczkowski i Krzysztof Szymoniak. Swoją działalność grupa zainicjowała oficjalnie w roku 1977 przy Bibliotece Publicznej Miasta Gniezna, ogłaszając wyniki konkursu literackiego w dziedzinie poezji i prozy. W czerwcu 1980 roku formacja ta przyjęła nazwę Niezależna Grupa Poetycka „Drzewo”, a od września 1987 roku występowała pod nazwą Familia „Drzewo”. Skłąd osobowy grupy na początku ulegał zmianom, aby w roku 1981 ostatecznie ustabilizować się w gronie kilku osób – Ewy Cecylii Laskowskiej (później Kuczkowskiej), Krzysztofa Kuczkowskiego, Krzysztofa Grzechowiaka, Tadeusza Sobkowiaka, Dariusza Nowackiego i Krzysztofa Szymoniaka. W tym samym czasie na terenie Gniezna działali poetycko (lub mieli wkrótce taką aktywność rozpocząć) Tomasz Wincenty Rzepa, Dariusz Malach, Daniela Zybalanka-Jaśko, Anna Piskurz, Paweł Soroka, Maria Bigoszewska-Juruś i Jerzy Kałwak. W drugiej połowie lat 80. przy Miejskim Ośrodku Kultury rozpoczął działalność Klub Literacki, który skupiał głównie młodych adeptów rzemiosła poetyckiego. Pierwszym, kilkuletnim opiekunem Klubu był Krzysztof Szymoniak, którego plastycznie i graficznie podczas działań wydawniczych wspierała Teresa Młodzieniak. To wtedy właśnie, na łamach arkuszy poetyckich wydawanych przez Klub Literacki i MOK („Trzy pokolenia literackie” - 1985, „My z prowincji” - 1986) zadebiutowali: Maciej Krzyżan, Jarosław Mikołajewicz, Lidia Rezler, Sławek Kuczkowski, Krzysztof Pelc, Jagoda Błaszczyk, Renata Góralczyk, Magdalena Wiśniewska, Arkadiusz Zakęs, Piotr Zieliński i Anna Trzaskawka. Na łamach dzisiaj zredagowanej antologii poetów gnieźnieńskich połączyły się wszystkie ówczesne nurty literackie, pokoleniowe i środowiskowe. Biorąc tę książkę do ręki warto pamiętać, że nie ma ona niczego wartościować ani tym bardziej ustanawiać jakichkolwiek rankingów. Jej główne zadanie leży w tym, aby odnotować stan faktyczny, aby zdać sprawę z dokonań środowiska, aby uświadomić czytelnikom i decydentom, że w Gnieźnie – obok muzyki, plastyki i sztuki scenicznej – istnieje także literatura, tym razem reprezentowana przez poetki i poetów. To, że nasza antologia nie ma ambicji wartościujących, nie zmienia faktu, że jednak czym innym są dokonania Danieli Zybalanki-Jaśko w porównaniu z dokonaniami Krzysztofa Kuczkowskiego czy Dawida Junga, a dokonania Bogumiły Antkowiak-Manc to jednak nie to samo, co poezja Macieja Krzyżana i Jurka Kałwaka. Mówiąc krótko, na łamach tej antologii spotkali się poeci amatorzy i poeci profesjonaliści. Wszyscy oni, jeżeli nie w równym stopniu, to zdecydowanie na równych prawach, stanowią o intelektualnym wymiarze środowiska poetyckiego, o kolorycie artystycznym i literackim Gniezna.
Spis treści
Słowo wstępne
Tomasz Rzepa przystanek poetycki: Kawiarnia „Królewska”
Krzysztof Kuczkowski przystanek poetycki: ul. Grzybowo (skwer)
Krzysztof Szymoniak przystanek poetycki: ul. Grzybowo (skwer)
Jerzy Kałwak przystanek poetycki: Klasztor Bożogrobców
Dawid Jung przystanek poetycki: Dolina Pojednania
Daniela Zybalanka-Jaśko przystanek poetycki: Restauracja „Adalbertus” (ogród)
Bogumiła Antkowiak-Manc przystanek poetycki: Restauracja „Za Drzwiami”
Maciej Krzyżan przystanek poetycki: Hotel „Atelier” (Pod Piątką)
Dariusz Malach przystanek poetycki: Rynek
Sławomir Kuczkowski przystanek poetycki: sala widowiskowa MOK
Anna Piskurz przystanek poetycki: sala widowiskowa MOK
Posłowie
Fotoreportaż
Projekt okładki – Ewa Polaszewska Redakcja i korekta tomu – Krzysztof Szymoniak Wydawca: Prymasowskie Wydawnictwo Gaudentinum |